Home Zanimljivosti ODAKLE DOLAZI VETAR?

ODAKLE DOLAZI VETAR?

381
0

Kad se nalazimo napolju, iznenada počne da duva vetar, taj vetar mi ne vidimo, ali ga osećamo. Verovatno neki su vas pitali kako nastaje vetar?

Prosto rečeno, vetar je strujanje vazduha iznad zemljine površine to jest, strujanje gasova u velikom obimu. Na površini planete Zemlje, vetar se sastoji iz velikih pokreta vazdušnih masa.

Dok pojam vetra u svemiru, označava prvenstveno sunčev vetar, koji se sastoji iz kretanja gasova ili naelektrisanih čestica sa sunca kroz svemir, dok se pod pojmom planetarni vetar podrazumeva ispuštanje lakših hemijskih elemenata iz atmosfere planete u svemir.

Vetrovi na Zemlji su obično podeljeni po njihovoj prostornoj skali, brzini, vrste sila koje ih izazivaju, područja u kojima duvaju i efektima koje izazivaju

Šta pokreće vazduh?

Vetar nastaje zbog razlika u atmosferskim pritiscima. Kada je postoje takve razlike, vazduh se počinje kretati iz područja sa višim prema području sa nižim pritiskom, što uzrokuje pojavu vetrova različitih brzina. Na rotirajućoj planeti, vazduh se može odbiti putem koriolisovog efekta, osim tačno na ekvatoru.

Odnosno, svi vetrovi nastaju na isti način — usled promene temperature. Kada se vazduh zagreje, on se širi, postaje lakši i diže se uvis, a hladniji dolazi na njegovo mesto. Ovakvim kretanjem vazduha postaje vetar!

Vetrovi se dele na one koji su deo svetskog sistema vetrova i lokalne vetrove. Najveći sistemi vetrova počinju na ekvatoru, gde je sunčeva toplota najjača.

Na ekvatoru se topao vazduh diže na veliku visinu i širi se prema severnom i južnom polu. Kada pređe trećinu svog puta do pola, taj vazduh počinje da se hladi i da ponovo pada na Zemlju. Jedan njegov deo vraća se na ekvator, gde se opet zagreva, a drugi deo nastavlja put ka jednom ili drugom polu.

Oni vetrovi koji duvaju u istom pravcu preko cele godine nazivaju se stalni vetrovi. Njih razbijaju ili prekidaju lokalni vetrovi, koji duvaju iz raznih pravaca.

Lokalni vetrovi nastaju ako naiđu hladne vazdušne mase sa visokim pritiskom ili toplije vazdušne mase sa niskim pritiskom. Obično ne traju dugo. Posle nekoliko sati, ili najviše nekoliko dana, opet se javljaju stalni vetrovi.

Drugi lokalni vetrovi nastaju usled dnevnog zagrevanja ili hlađenja Zemlje. U ovu grupu spadaju povetarci s kopna ili s mora. Danju, hladan vazduh sa mora struji prema kopnu kao morski povetarac, a noću, kada je more toplije od kopna, hladniji vazduh se kreće prema moru kao povetarac sa kopna.

Brzina vetra se meribBoforovom skalom sile vetra. Boforova skala omogućava iskustveni opis brzine vetra zasnovan na posmatranim uslovima na moru. Prvobitno, ova skala je sadržavala 13 nivoa, ali je tokom 1940-tih skala proširena na 17 nivoa

Danas bofor skala je podeljena na 12 stepeni. Od nule (koja predstavlja tišinu do skale 12 koja prestavlja uragan (okran, tajfun) koji se kreće od 34,8 metara u sekundi brzinom počev od 125 km na sat pa naviše .

 

OSTAVI KOMENTAR

Please enter your comment!
Please enter your name here