6. NOVEMBRA 1787. ROĐEN JE VUK STEFANOVIĆ KARADŽIĆ

Reformator srpskog jezika, Vuk Karadžić rođen je 6. novembra 1787. godine. Vrednosti koje je stvorio otac srpske pismenosti, zadivile su mnoge.  Postoji nekoliko manje poznatih činjenica o životu Vuka Karadžića. Malo je kome poznato da je Vuk imao veliko potomstvo ili da je bio gradonačelnik Beograda.

GRADONAČELNIK BEOGRADA

Vuk je veliki deo života proveo u Beču, ali je ostavio značajan trag u Beogradu. Rešavao je razne, bitne sporove kao gradonačelnik Beograda. Na ovo mesto došao je 29. marta 1831. godine, nakon što je knez Miloš sjedinio Magistrat beogradski sa Sudom beogradskim i imenovao ga za predsednika. Bio je gradonačelnik godinu dana, a zatim je napustio Beograd i vratio se u Beč.

DRUGI RADOVI

Pored doprinosa književnosti, značajan doprinos dao je i srpskoj antropologiji i etnografiji. Ostavio je značajne zapise o fizičkim osobinama tela i u književni jezik uneo terminologiju o delovima tela. Tumačio je veze između prirodne sredine i stanovništava, zatim uneo zapise o ishrani, načinu života, bolestima, higijeni i drugim običajima.

PIŠI KAO ŠTO GOVORIŠ A ČITAJ AKO ŠTO JE NAPISANO

Citat “Piši kao što govoriš, a čitaj kao što je napisano“ izmislio je Johan Kristof Adelung, nemački gramatičar i filolog. Vuk Karadžić je iskoristio ovaj princip kako bi sproveo reformu srpskog jezika.

VUKOVE LJUBAVI

U istoriji su zabeležene tri veze Vuka Karadžića. Prva i najveća Vukova ljubav bila je Ruža Todorova. Zavoleli su se kada su imali samo 17 godina, u vreme pred izbijanje Prvog srpskog ustanka.

Druga žena u Vukovom životu bila je Sara, mlada udovica krajinskog kneza i velikog trgovca Miše Karapandžića. Njihov odnos započeo je velikim prijateljstvom. Vuk je tada imao samo 25 godina, dok je Sara bila 10 godina starija. Veza je završena, kada je Vuk bio primoran da napusti Negotin, a ona mu nikad nije oprostila što ju je ostavio.

Nakon što je stigao u Beč, upoznaje Anu Mariju Kraus, ćerku bogatog austrijskog trgovca. Iako je sa Anom imao skladan i srećan brak, Vuk nikada nije zaboravio svoju prvu ljubav, Ružu Todorovu.

VUKOVA DECA

Vuk je sa Anom imao trinaestoro dece, ali je samo dvoje nadživelo roditelje, kći Mina (Vilhelmina) i sin Dimitrije. Ostala deca su, nažalost, umrla u detinjstvu ili u ranoj mladosti. Vukova izjava povodom toga, ostala je zapamćena: “Čini mi se da će mi od sve moje dece ostati samo moja dela“.

Izdao je više zbirki narodnih pesama i pripovedaka, prvu srpsku gramatiku („Pismenica“) i rečnik (1818). Uređivao je almanah „Danica“ i nastojao da Evropu upozna sa srpskim narodnim blagom. Borio se protiv samovlašća kneza Miloša Obrenovića i jakog fronta protivnika reforme jezika. Umro je u Beču 1864, a njegovi posmrtni ostaci su 1897. preneti iz Beča u Beograd i sahranjeni uz Dositeja Obradovića ispred Saborne crkve u Beogradu.